Amerika’yı Müslümanlar mı keşfetti?!

250px-Piri_Reis_map_interpretation
Piri Reis haritası (1513) ile modern harita karşılaştırımı, courtesy of http://tr.wikipedia.org/wiki/Pîrî_Reis_Haritası

Tarih, arkeoloji, antropoloji (insan-bilim) gibi alanlarda çalışan uzmanlara göre ilk insanlar Afrika’da yaşadılar, oradan farklı dönemlerde göçlerle tüm dünyaya yayıldılar. (Çok popüler olmayan bir Çinli kurama göre, ilk Çinliler Asya’da yaşadı doğrudan.) Afrika’dan Avrupa ve Asya’ya yayılmak görece kolay fakat arada okyanus olan Amerika’ya nasıl gittiler?

Bazı kuramlara göre Asyalılar, Sibirya ve Alaska üzerinden Kuzey Amerika’ya eriştiler ve oradan bütün Amerika’ya yayıldılar. Bazımız gülüp geçiyor ama ‘Kızılderililer Türk’ önermesinin kökeninde aslında bu bilimsel kuram var. Orta Asya / Sibirya’daki çadır kurma teknolojisi ile kızılderililerin çadır kurma teknolojilerinin çok benzeştiği söyleniyor.

Tarihte biraz ilerleyelim, başka bazı kuramlara göre Vikingler, Kuzey Avrupa ve belki Kuzey Kutbu üzerinden Kuzey Amerika’ya eriştiler.

Avrupa-merkezli tarih söylemine göre Kristof Kolomb, 1492’de Amerika’ya gemisiyle gitti – yani keşfetti. Gerçi kendisi orayı Hindistan sanıyordu. Avrupalıların ‘keşfettiği’ Amerika’da, o dönem farklı uygarlık aşamalarında olan farklı Kızılderili kabileleri, İnka ve Aztek Krallıkları vs zaten yaşıyordu.

1492 öncesinde Müslümanlar Amerika’ya gitmişler miydi? Belki de evet. Fakat kalıcı oldular mı veya İslam uygarlığına net geri dönüş ve aktarım yaptılar mı: hayır. Amerika’da o dönemlerden kalma İslami etkiler, kalıntılar var mı? Yok. Bugün Amerika’nın ağırlıklı dini nedir? Hıristiyanlık.

Kolomb’un hatıratında Küba’da bir tepeyi cami kubbesine benzetiyor.

Ancak 1492 yılı öncesinde, İslam Uygarlığı kendi altın çağını yaşamış ve matematik, astronomi, tıp, felsefe ve denizcilik/haritacılık alanlarında Avrupa ve Afrika’da önde gidiyordu. İberya (Portekiz ve İspanya) yarımadasında epey hüküm sürmüş İslam uygarlığı, Portekiz, İspanyol ve İtalyan mucitleri, denizcileri etkilemişti. Avrupalı denizciler, Müslüman denizcilerin tekniğinden ve haritalarından yararlanarak zamanla onların önüne geçmeyi başardılar. Muhtemelen Kolomb, Amerika’ya giderken Müslüman denizcilerin haritalarından da yararlandı.

Tüm bunlarla ilgili çok güzel iki yazı, buyrun okuyun:

http://t24.com.tr/yazarlar/akdogan-ozkan/amerikayi-kim-kesfetti,10606

http://www.birikimdergisi.com/guncel/amerikayi-muslumanlar-mi-kesfetti

Yukarıdaki resmin kaynağı: http://tr.wikipedia.org/wiki/Pîrî_Reis_Haritası

Bir Cevap Yazın